Journal of Research in Turkic Literatures

Classification as a Motive of Petrifaction Legends and Given Social Messages

Bir Motif Olarak Taş Kesilme Efsanelerinin Tasnifi ve Toplumsal Mesajları

Journal of Research in Turkic Literatures, Volume 2, Issue 1, December 2021, pp. 33-58
OPEN ACCESS VIEWS: 365 DOWNLOADS: 309 Publication date: 15 Dec 2021
ABSTRACT (English)
Legends are narratives that emerged at a point where imagination and truth intersect, in other words, where the colors are not clear but gray colors dominate. It is not possible for a legend to determine which point of the truth or where in the imagination, which is more dominant, for a legend at the first moment it is read or listened to. We can immediately believe every single event in the legend, even if they are full of extraordinary things, because they are life and habitable events. One of the varieties that we encounter a lot in legends is the legends with petrifaction motif. These legends, which spread rapidly among people with "exemplary storytelling", make serious contributions to the continuation of the social order with the social messages they give to the society. These legends help the social order to easily process the religious, cultural and social rules to the individuals and place them in their subconscious in order to ensure the social order. In the study, Sakaoğlu's work was centered, and the legends of petrifaction were classified under 10 titles according to the assets that were petrifaction assets, in 7 main titles according to the events experienced by these beings, under 28 subtitles, and under 12 main titles according to the intensity of the topics covered, and 57 subtitles. Each sub-title has been interpreted in terms of the social messages to be given in the legends. In addition, the numerical densities of the legends are also indicated according to each sub-title. As a result, it has been revealed with numerical data that human beings are at the center of the legends about petrifaction with a rate of 85.9%, and social messages are generally focused on people and their mistakes.
ABSTRACT (Turkish)
Efsaneler, hayalle hakikatin kesiştiği başka bir deyişle renklerin net olmayıp gri renklerin ağır bastığı bir noktada ortaya çıkmış anlatımlardır. Okunduğu veya dinlendiği ilk anda bir efsane için, hakikatin hangi noktasında veya hayalin neresinde yer aldığı veya hangisinin daha ağır bastığını çoğu zaman tespit etmek mümkün değildir. Efsanede yer alan her bir olay olağanüstülüklerle dolu olsa bile hayatın içinden ve yaşanabilir olaylardan üretilmesinden ötürü inanılması kolaydır. Efsaneler içerisinde fazlaca kullanılan türlerinden birisi de taş kesilme motifli efsaneleridir. “Örnek olay anlatımı” ile sözlü olarak hızlı bir şekilde insanlar arasında yayılan bu efsaneler, topluma verdiği sosyal mesajlar ile toplumsal düzenin devamına ciddi katkılar sağlar. Bu efsaneler, sosyal düzeni sağlamak için gerek dini, gerek kültürel gerek toplumsal kuralları fertlere rahatlıkla işleyip bilinç altlarına yerleştirme konusunda toplum düzenine yardımcı olurlar. Çalışmada Sakaoğlu’nun eseri merkeze alınarak; taş kesilme efsaneleri, taş kesilen varlıklara göre 10 başlıkta, bu varlıkların başından geçen olaylara göre 7 ana başlık, 28 alt başlık altında ve işlenen konuların yoğunluğuna göre 12 ana başlık, 57 alt başlık altında tasnif edilmiştir. Her bir alt başlık efsanelerde verilmek istenen toplumsal mesajlar açısından yorumlanmıştır. Ayrıca her bir alt başlığa göre efsanelerin sayısal yoğunlukları da belirtilmiştir. Sonuçta %85,9 gibi bir oranla taş kesilme konulu efsanelerin merkezinde insanın olduğu ve toplumsal mesajların genelde insan ve hataları üzerinde yoğunlaştığı sayısal verilerle ortaya konulmuştur.
KEYWORDS (English)
Legend, Legends of Petrifaction, Legend and Society Relation, Social Message
KEYWORDS (Turkish)
Efsane, Efsane Toplum İlişkisi, Taş Kesilme Efsaneleri, Toplumsal Mesaj
CITATION (APA)
AKBALABAN, C., & YÜCEL, D. (2021). Classification as a Motive of Petrifaction Legends and Given Social Messages. Journal of Research in Turkic Literatures, 2(1), 33-58. https://doi.org/10.47580/tead.213
REFERENCES
  1. Boratav, N. P. (2012). Türk Mitolojisi. (Çev. Recep Özbay), BilgeSu Yayınları.
  2. Bediüzzaman, S. N. (2006). Mektubat. Şahdamar Yayınları, Yayın numarası: 55
  3. Köksel, B. (2009). Divanı Lügatit Türk’te Yer Alan Efsaneler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(9), 263.
  4. Luthi, M. (1997). Almanya’da Masal: Ad, Kavram ve Önemli Çalışmalar, (Çev. F. Sevengül Sönmez) Milli Folklor Dergisi. 5, 35, 89.
  5. Sakaoğlu, S. (1980), Anadolu Türk Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Kataloğu. Ankara Üniversitesi Basımevi. IX +140 Sayfa, Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 29, Halk Edebiyatı Dizisi: 5.
  6. Sakaoğlu, S. (1976). 101 Anadolu Efsanesi. Damla Yayınevi, No 46.
  7. Sakaoğlu, S. (1992). Efsane Araştırmaları. Selçuk Üniversitesi Yayınları No:106, Eğitim Fakültesi Yayınları, No 26.
  8. Şirin, M. R. (2000). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı, Çocuk Vakfı Yayınları 59. 99 Soruda Çocuk Dizisi. 13.
  9. Ögel, B. (2010). Türk Mitolojisi. (5. Baskı), Türk Tarih Kurumu Yayınları, 8. Dizi, Sayı 102, (Tıpkıbasım).
  10. Turgay, Ç. ve Turgay, A. (1972). Anadolu Türk Efsaneleri Üzerine Psiko Sosyal Bir Çalışma. ss. 447-462. İçinde: 8. Milli Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Marmaris 1972, İzmir 1973.
  11. Yurtbaşı, Metin (1996). Sınıflandırılmış Türk Atasözleri, (6. Baskı)
LICENSE
Creative Commons License